In dit rubriekje lees je kort & krachtig een mooi feitje over hout.
De relatie tussen water en hout is er niet een van water en vuur. Vocht kan weliswaar leiden tot schadelijke schimmelvorming, maar met de juiste kennis, keuze en toepassing van hout zal dat niet gebeuren. Zelfs niet aan gevelzijde, maar je moet dus wel goed weten hoe je welke houtsoort voor welke toepassing verwerkt.
Vocht & hout
Het zijn geen vijanden, maar ook geen boezemvrienden. Al zou je kunnen denken dat hout juist van vocht houdt. De boom heeft immers jarenlang water opgenomen en naar z’n takken en blaadjes vervoerd om te blijven leven. Maar eenmaal tot hout verwerkt bekoelt die liefde een beetje. Het toepassen van hout zonder voldoende kennis kan leiden tot hoge vochtgehaltes en daarmee schimmelvorming op of in het hout, wat uiteindelijk de constructieve functie van hout verzwakt. Daarnaast moet je je ervan bewust zijn dat verandering van vochtgehalte altijd zorgt voor krimp en zwelling.
Gedegen kennis begint al bij de boom: de kenmerken en eigenschappen per boomsoort. Vervolgens moet je weten welk hout je waarvoor kunt gebruiken en hoe je het kunt verwerken: zo is de wijze van verzagen en drogen ook van invloed op de kwaliteit en bruikbaarheid.
Vocht en houtbouw
Houtproducten voor de bouw zijn meestal al gedroogd. Denk aan hout dat in de reguliere CLT en HSB bouw gebruikt wordt. Afhankelijk van de toepassing moet je wel weten welke houtsoort geschikt is, wat de eventuele afwerking moet zijn, en welk evenwichtvochtgehalte (zie kader) het moet en mag hebben.
Dat geldt zeker bij gevelafwerking, omdat daar uiteraard veel blootstelling aan vocht voorkomt. Als planken worden toegepast met een laag vochtgehalte en weinig tussenruimte, en het gaat uitzetten, dan bolt het van de gevel af. En andersom: met een te hoog vochtgehalte kan het gaan krimpen, met als gevolg dat de veer en groef niet meer in elkaar zitten. Om te weten wat het vochtgehalte bij geveltoepassing moet zijn, kan je hier het overzicht raadplegen van goedgekeurde houtsoorten, en hier die van gemodificeerde houtsoorten.
Vocht afvoeren
Het is van cruciaal belang dat het houtvochtgehalte al tijdens de fabricage van houtproducten is afgestemd op het te verwachten evenwichtvochtgehalte in de toepassing. Ook de (verwachte) luchtvochtigheid in de leefruimtes moet om die reden niet genegeerd worden. In een woning kan er namelijk op gezette tijden veel vocht aanwezig zijn door koken, douchen en bijvoorbeeld transpireren. Door een goed mechanisch ventilatiesysteem kan dat vocht grotendeels verdwijnen, en bij houtskeletbouw kan het (voor een kleiner deel) ook nog op natuurlijke wijze via de constructie van de woning worden afgevoerd door middel van een zogenaamd dampopen bouwsysteem, waarbij vocht makkelijker uit de constructie kan zonder dat de isolatiewaarden daar onder te lijden hebben.
Wist je dat...
Hout zal meer dan 10 keer sneller drogen in lengterichting dan in de radiale of tangentiële richting. De radiale droging is op zijn beurt dan weer wat sneller dan de tangentiële droging.
Spinthout droogt sneller dan kernhout. In het kernhout zitten specifieke chemische bestanddelen die de vochtverplaatsing vertragen.
Het hout van een populier kan nat wel 1200 kg/m3 wegen, en droog nog slechts 400 kg/m3.
Verzaagt hout droogt onder gelijke omstandigheden sneller dan rondhout.
De kans op schimmelvorming ontstaat doorgaans op hout met een vochtgehalte boven de 20%.
Een waterkering kan voorkomen dat grondvocht en sijpelwater het houten skelet van een woning aantast.
De duurzaamheid (in tijd) van hout hangt ook af van de juiste ventilatie in het gebouw, die van invloed is op het vochtgehalte.
Hout krimpt en zwelt niet zozeer door temperatuurverschillen, maar door veranderingen van het vochtgehalte.
Hout voor houten tuinhuizen of schuren hoeft niet per se gedroogd te worden (al is het wel beter). Het buitenklimaat kan zorgen voor een evenwichtsvochtgehalte van ca. 18%.
Het evenwichtsvochtgehalte is het vochtgehalte van hout dat bij een bepaalde temperatuur in evenwicht is met de relatieve vochtigheid van de omringende lucht.
Benieuwd naar een uitgebreid overzicht van houtsoorten en hun vochtprestaties? Vraag het bij ons op via de onderstaande button.
Meer informatie? Klik op onderstaande bronvermelding(en) of stuur ons een mailtje.
© Foto’s: Unsplash
