In dit rubriekje lees je kort & krachtig een mooi feitje over hout.
Geen nieuw nieuws, maar wel meer dan ooit relevant in ons land: hoe bouw je aardbevingsbestendige woningen met de minste kans op constructieve schade of zelfs instorting? Bouwen met hout kan daar een belangrijke rol in spelen, vanwege een aantal voordelen die het bouwen met steenachtige materialen niet kent.
Belangrijk bij het doorstaan van krachtige bevingen is het gewicht en stijfheid van de constructie. De wet van Newton is daarbij van toepassing. Hoe zwaarder een gebouw, des te groter de kans dat het bezwijkt onder de eigen massa. Het eigen gewicht van een houtbouw pand komt neer op slechts 30% van een soortgelijk steenachtig gebouw.
Een andere factor die bij houtbouw komt kijken, is het soort verbindingen waarmee houten muren en vloeren aan elkaar vastzitten. Houtverbindingen kunnen eerst heel ver vervormen voordat deze uiteindelijk bezwijken. Hierbij wordt al zeer veel energie uit de aardbeving opgenomen (mits degelijk ontworpen, en de verbindingen niet in de koppeling tussen wanden en vloeren zitten). ‘Ductiliteit’ noemen we dat met een mooi woord. De combinatie van die twee materiaal-eigen kenmerken is een waardevolle in bevingsgebied.
Of een houten gebouwen wel of niet bestand is tegen aardbevingen blijft een kwestie van goede expertise door het gehele ontwerp- en bouwproces heen. Het is daarom van belang om direct vanaf start te beseffen dat aardbevingsbestendigheid bepalend is in het ontwerpproces.
Zelfs de keuze van het type gevelbekleding speelt mee bij de schokbestendigheid van een gebouw. Uiteindelijk bepaalt de combinatie van bouwkundig ontwerp, de materiaalkeuze en de bouwmethode of een project aardbevingsbestendig gerealiseerd kan worden. Met HSB-wanden is kan je dan op uitermate kostenefficiënte wijze aardbevingsbestendig bouwen. Wanden gemaakt met kruislaaghout (CLT) bezitten weliswaar een lagere ductiliteit dan HSB-wanden, maar compenseren dit door de zeer hoge sterkte van het materiaal.
In de video hieronder zie je een aardbevingstest met een CLT gebouw (7.5 op schaal van Richter).
Helpt hout Groningen?
Stel je voor: na de aardbeving in Kobe (Japan) begin jaren negentig, stonden alleen nog houten huizen overeind. En een proefgebouw van Structural Timber Innovation Company (Nieuw-Zeeland) kwam in 2011 ongeschonden uit de aardbeving in Christchurch.
Dat zijn uitkomsten die in Groningen niet genegeerd moeten worden, wetende dat de provincie ‘slechts’ 3 kilometer boven de beving-oorsprong ligt (in plaats van tientallen en soms honderden kilometers bij tectonische bevingen). In 2017 concludeerde het onafhankelijke bouwvakblad Bouw en Aanbesteding ook dat steenachtig bouwen in het aardbevingsgebied geen toekomst heeft, omdat het niet voldoende schokbestendig is.
En sinds 2015 brengt de Stichting Koninklijk Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) al de Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR) 9998: Beoordeling van de constructieve veiligheid van een gebouw bij nieuwbouw, verbouw en afkeuren – grondslagen voor aardbevingsbelastingen: geïnduceerde aardbevingen. Deze richtlijn bevat een apart hoofdstuk met bijzondere regels voor houtconstructies. De laatst herziene versie (2020) is vrij beschikbaar (zie link onder dit artikel).
Meer informatie? Klik op onderstaande bronvermelding(en) of stuur ons een mailtje.
© Foto: Unsplash
© Video: Youtube/BCWoodAssociation
