Kort & krachtig een ongelogen feitje over hout.
We schreven hier al eerder over de positieve invloed van hout op de gezondheid van de mens, vanuit de eeuwenoude onlosmakelijke connectie tussen mens en natuur. Nu, houden van hout is niet alleen toebedeeld aan de mens. Op een andere manier heeft hout ook een woeste aantrekkingskracht op bepaalde insecten. En dat is voor hout als bouwmateriaal niet per se goed nieuws.
Je kent ze wel, de kleine gaatjes in hout die de aanwezigheid van ongewenste bewoners doen vermoeden. Zoals de spinthoutkever, voor wie houtmateriaal niet veilig is. Ze zijn actief in het spint van loofhout. Hoe droger dat hout, des te meer het door dit kevertje-nooit-genoeg op prijs wordt gesteld. Het meest actief wordt het bij een houtvochtpercentage van zo’n 15% (7-32%). De spinthoutkever richt op termijn enorme schade aan. Tijdige ontdekking en bestrijding is daarom noodzakelijk; helaas wordt de spinthoutkever vaak pas ontdekt als aan het houtoppervlak gaatjes (uitvlieggaatjes) zichtbaar worden.
Maar misschien nog wel bekender en beruchter bij de meesten van ons, is de boktor. Die komt in meerdere smaken voor: de rode smalboktor, de kleine wespenboktor, de zogenoemde veranderlijke boktor en de sparrenboktor. Maar het is de huisboktor die de grootste bedreiger vormt voor hout in woningen en gebouwen. Het is een zogenaamde ‘drooghoutboktor’ die vooral in het spint van naaldhout huist. Daar maakt het ovale gaten met een diameter van wel 6 tot 9 mm. Ook bij deze veelvraat is het van belang om het tijdig te ontdekken en te bestrijden.
(tekst gaat verder onder afbeelding)
de bruine spinthoutkever, ook wel ‘parketkever’ of ‘gewone houtboorder’ genoemd.
Invasieve exoten
Zo nu en dan duiken er ook zeer schadelijke invasieve exoten op in ons land. In bomen van Almere en Winterswijk werden al eens uitvlieggaten ontdekt van de Aziatische en Oost-Aziatische boktor.
Het gevolg was een rigoreuze quarantaine maatregel: in Almere zijn in een straal van 100 meter alle bomen verwijderd en onderzocht, en in een straal van 1 kilometer alle bomen en struiken gecontroleerd. Daarna bleef het gebied nog vier jaar onder toezicht van de NVWA.
Probeer je eens voor te stellen hoe dat gegaan is, toen schade door deze boktorren gevonden werd bij een boomkwekerij te Boskoop…
Bestrijding door begassing dient te gebeuren door gespecialiseerde bedrijven.
De bestrijdingsaanpak wordt o.a. bepaald door de omstandigheden en het soort insect, maar op het eerste gezicht lijken de houtaantastingen door verschillende soorten insecten sterk op elkaar. Dit maakt dat het herkennen en duurzaam bestrijden van insecten echt specialistenwerk is en kennis van diverse methodes vereist, waaronder deze:
Herkennen: akoestische detectie
Een vrij onbekende manier om actieve aantasting door houtborende insecten aan te tonen is met akoestische detectie. Met zogenaamde AE-metingen (acoustic emission), dat werkt op o.b.v. geluid dat zich in materialen verspreidt als trillingen. Na een ontdekking zou je specifiek aangetaste delen kunnen vervangen, waardoor niet hele nieuwe elementen nodig zijn. Mede door deze repareerbaarheid onderscheidt hout zich van andere materialen in de bouw.
Bestrijden: begassing
Begassing is één van de methodes, maar sommige producten met speciale duurzaamheidskenmerken, mogen juist geen begassing ondergaan. En in het geval van insecten in bestaande constructies met hout moet precies de juiste begassing worden toegepast. Niet voor niets is deze bestrijding een expertise van zogenoemde gassingleiders, die deskundig en met beleid te werk gaan.
Bestrijden: houtconservering
Bij houtconservering worden houtverduurzamingsmiddelen in en op het hout aangebracht. Hout dat onderhevig is aan actieve insectenaantasting vergt een ander middel en andere behandeling dan hout dat blootstaat aan schimmelaantasting. Zo kunnen bij de aanwezigheid van aantastende insecten de houten delen een bepaalde tijd een effectieve hete lucht behandeling ondergaan. Een goedkopere en tevens effectieve behandelmethode is de minder milieuvriendelijke methode waarbij hout met vloeibare bestrijdingsmiddelen wordt ingespoten.
Meer informatie? Klik op onderstaande bronvermelding(en) of stuur ons een mailtje.
© Foto’s: Unsplash; SHR
