We belichten de ontwikkelingen rondom houtbouw
door experts ‘in de houtgreep’ te nemen.
Door de passie en innovaties in de sector zou je haast vergeten dat je in een vrije markt ook afhankelijk bent van de vraag. Hebben consumenten wel behoefte aan houten woningen? Is men überhaupt op de hoogte van het bestaan? Sander Woertman, namens het Lente Akkoord 2.0 mede-initiatiefnemer van het eerste grote consumentenonderzoek over houtbouw, praat ons bij.
Hi Sander, ‘Maak houtbouw Instagrammable’, leg eens uit.
“Kort gezegd: zorg ervoor dat meer mensen toegankelijk visueel aantrekkelijk in aanraking komen met houtbouw. Hetzij online, hetzij in het echt. Maar het liefst beide.
Ik geloof er namelijk in dat velen dan geraakt worden door de schoonheid en prettige ervaring van het bouwmateriaal. Nog los van alle andere voordelen. Mensen hebben vaak nog geen idee namelijk. ‘Instagrammable’ is daarbij natuurlijk overdrachtelijk bedoeld.
Mijn overtuiging is overigens wel mede via Instagram ontstaan. Via dat kanaal kwam ik een paar jaar geleden weer in contact met een jeugdvriend. En tot mijn blijde verbazing postte hij onlangs een foto van zijn nieuwe huis in aanbouw. We zijn nu drie weken verder en het huis staat er: een houtskelet bouwpakket met houtvezelisolatie en gevelafwerking van thermisch gemodificeerd frakéhout. Het was vooraf niet het plan om zo duurzaam te gaan, schrijft hij. Maar als je je erin verdiept, wordt het al snel een sport om zo ver mogelijk te gaan. En het resultaat is prachtig.
Het riep bij mij de vraag op: zouden meer mensen voor hout en biobased kiezen als ze zich erin zouden verdiepen? Onderzoek suggereert dat het antwoord op die vraag ‘ja’ is.”
Je doelt dan op het onderzoek ‘De houten woning: de consument over wonen in houtbouw’, dat jullie vanuit het Lente Akkoord hebben gepubliceerd?
“Ja. Het toeval wil dat het eerste bericht dat ik zag over de nieuwbouw van mijn jeugdvriend, samenviel met de publicatie van dit onderzoek. Voor dit rapport – een initiatief van Lente akkoord en AM, BPD, Amvest, Dura Vermeer en Syntrus Achmea – hebben meer dan 1000 verhuis-geneigde woonconsumenten een enquête ingevuld over hun verwachtingen en wensen. Want bouwers en aanbieders kunnen nog zo graag willen, uiteindelijk bepaalt de consument voor een groot deel hoe hij wil wonen. Om vraag en aanbod op elkaar aan te laten sluiten, is diepgaand inzicht in de woonwensen en perceptie van de consument ten aanzien van houten woningbouw, van cruciaal belang.
En wat blijkt: maar liefst 35 procent van de consumenten zou bij een toekomstige verhuizing kiezen voor houtbouw, als dat mogelijk was. Dat is een serieus potentieel. Voornaamste redenen om voor hout te kiezen zijn daarbij duurzaamheid, de natuurlijke uitstraling van het materiaal, en de kortere bouwtijd.”
En met een ‘Instagrammable’ aanpak kan dat potentieel benut worden?
“Voor een deel gaat dat zeker helpen. Uit het onderzoek blijkt namelijk ook nog eens dat een aanvullende 15 procent voor hout zou kiezen als ze beter geïnformeerd zouden zijn over wonen in hout. Zoals ik eerder zei hebben veel mensen nog geen idee, of erger: een twijfelachtig beeld bij houtbouw. Ondanks het feit dat er in de landen om ons heen volop in hout gebouwd wordt, leven er in Nederland vooral nog vooroordelen ten aanzien van houtbouw. Het zou brandgevaarlijk zijn, veel onderhoud vergen en gehorig zijn. Allemaal mythes die met feiten eenvoudig te weerleggen zijn, wat jullie natuurlijk ook goed doen op dit platform.
Maar ook ons eigen onderzoek, dat afgelopen maart is gepubliceerd, helpt daarbij. We krijgen veel respons van marktpartijen die het gebruiken om vastgoedpropositie in hout fijn te slijpen. En een gebiedsontwikkelaar belde me om te vertellen dat hij de uitkomsten van het onderzoek had voorgelegd aan zijn verkoopteam, waarmee hij de twijfels die er leefden of de toekomstige kopers er klaar voor waren, van tafel kon vegen.”
(tekst gaat verder onder afbeelding)

De consument over wonen in houtbouw
Enkele opvallende conclusies uit het onderzoek ‘De houten woning: de consument over wonen in houtbouw’ (klik hier het gehele onderzoek):
- 62 % van verhuis-geneigde woonconsumenten blijken over het algemeen nog niet bekend met houten woningen.
- 48 % van de ondervraagden staat neutraal tegenover deze bouwwijze, 31 % is positief gestemd, 21 % oordeelt nog negatief.
- Geconfronteerd met de feiten rond veronderstelde nadelen, blijkt alsnog een kwart van de afwijzers geïnteresseerd in een houten woning.
- 45 % van de afwijzers en twijfelaars zouden houten nieuwbouw alsnog overwegen als dit goedkoper is dan een traditionele woning.
- Geïnteresseerden hebben een lichte voorkeur voor massiefhoutbouw en zien in de woning hout graag in het zicht bij de vloeren.
Figuur onder: Overweging verhuizen naar houten nieuwbouwwoning, na het horen van tegenargumenten.

"Wat deze wereld nodig heeft, is Doutzen Kroes die met haar man en kids een houten huis betrekken. Kan iemand dat regelen?”
Mag je concluderen dat het tijd is voor een grootse publiciteitscampagne?
“Dat zou enorm helpen. Gevraagd naar de communicatiebehoefte wordt duidelijk dat consumenten veel behoefte hebben aan informatie over, bijvoorbeeld, de prijzen van houten nieuwbouwwoningen. Daarnaast willen veel respondenten meer weten over de beleving van het wonen in een houten woning: wat zijn de ervaringen van huidige houtbouwbewoners? Waar kunnen voorbeeldwoningen worden bezocht en ervaren? Door deze kennis actief ter beschikking te stellen, kan de marktpotentie van houtbouw verder worden vergroot.
Daarnaast is het – aldus de onderzoekers – zinvol om de vooroordelen over het wonen in een houten huis te ontkrachten. Een publiciteitscampagne is daar bij uitstek geschikt voor. En die plannen zijn er ook al een tijdje, maar blijven helaas nog steken op budget. Om een duurzame campagne met landelijke dekking te draaien heb je wel minimaal een ton nodig. Ondanks een funding ronde via de Gideon beweging (Gideon Building Transition Tribes, red.) heeft men dat helaas nog niet bij elkaar weten te krijgen. Bij deze dus nogmaals een oproep aan de biobased markt om zich hiervoor aan te melden via jullie.”
Genoteerd. Kunnen die partijen – behalve financieel – ook op een andere manier bijdragen aan voorlichting?
“Er zijn al veel bouwpartijen die ervaringen opdoen met moderne houtbouw, waardoor we nog meer inzicht en bewijslast krijgen in de voordelen van wonen in hout. Zo lees je in de ‘houtgreep’ van Tony Mol al dat een aantal woningen van zijn jonge bedrijf Startblock gemonitord wordt door TNO. Ze onderzoeken daarbij onder andere het binnenklimaat in de woningen en hopen zo harde cijfers te verkrijgen over de gezondheidsvoordelen van houtbouw. Spannend, want wie wil er nou geen woning waarin je je beter voelt? Maar voorlopig is het nog geen selling point.”
(tekst gaat verder onder afbeelding; uit het onderzoek ‘De houten woning: de consument over wonen in houtbouw’)

Influencers gezocht!
“De keuze voor hout lijkt dus een logische, maar om de consument zover te krijgen, is echt een omslag in perceptie nodig bij de consument. Ik pleit dan ook voor een groot charme-offensief om houtbouw tussen de oren – en in het hart – van de consument te krijgen.
Leuk dat mijn jeugdvriend mooie foto’s van zijn houten nieuwbouw deelt op Instagram, maar met iets meer dan 100 online volgers is die impact niet heel groot. Wat deze wereld nodig heeft, is Doutzen Kroes die met haar man en kids een houten huis betrekken. Kan iemand dat regelen?